Chúng ta bị dẫn dắt bởi bàn tay vô hình?

Adam Smith

Adam Smith được xem như cha đẻ của kinh tế học hiện đại nói, "Con người bước vào doanh nghiệp chỉ ý định có lợi cho riêng mình, và anh ta cũng vậy, như trong nhiều trường hợp khác, được dẫn dắt bởi bàn tay vô hình để thúc đẩy mục đích mà không phải là một phần ý định của anh ta."

Smith nêu lên quan điểm: Từ lợi ích tự thân, thực sự từ động cơ để kiếm lợi, người ta phục vụ lợi ích xã hội, cũng như lợi ích cá nhân của mỗi người. Điểm chính ở đây là trong một nỗ lực để giành khách hàng và tăng mua bán, những người tham gia vào thị trường như là người bán, sẽ cố gắng tìm ra những gì người mua muốn. Do đó lợi ích đầu tiên của một hệ thống kinh tế thị trường là thị trường sẽ "phục vụ nhu cầu của người mua".

Trên đây là điểm nhìn tích cực của thị trường tự do, nhưng điểm đáng chú ý là chúng ta bị dẫn đắt bởi bàn tay vô hình. Vậy nó không phụ thuộc vào ý định của mỗi chúng ta. Mỗi người cố gắng với mục tiêu nào đó, tương tác với nhau, với môi trường xã hội, để rồi cho ra kết quả từ bàn tay vô hình. May mắn, Smith đã phát hiện ra qui luật tích cực của bàn tay vô hình, và các quốc gia tư bản đã áp dụng qui luật này hơn 200 năm nay. Tuy nhiên, nó cũng có nhiều điểm tiêu cực và các quốc gia này đã thông qua các qui định của luật để khống chế nó, như luật chống độc quyền,... Như vậy, tốt hay xấu không phải tuyệt đối, và con người luôn luôn tiếp tục cuộc chiến cho tương lai của chính họ.

Trong câu nói, "Mưu sự tại nhân, thành sự tại Thiên," chữ "Thiên" có thể khái quát cho nghĩa của bàn tay vô hình tác động vào đời sống con người, trong nhiều lãnh vực nghề nghiệp khác nhau.

Nó cho thấy, con người không thể kiểm soát và quyết định được tương lai chính họ.