Tại sao sự thật không quan trọng đối với những người ủng hộ Trump

Một người ủng hộ Trump (hình bên trái), bịt tai khi đi ngang qua những người phản đối đang vẫy biểu ngữ và hô to chống lại người được đề cử tổng thống của đảng Cộng hoà tại buổi tụ tập ở Denver (ảnh Brennan Linsley/Associated Press)

Làm thế nào mà Donald Trump thắng đề cử của đảng Cộng hòa, dù có bằng chứng rõ ràng rằng ông đã xuyên tạc hoặc làm sai lệch những vấn đề quan trọng trong suốt chiến dịch tranh cử? các nhà khoa học xã hội đã có vài giải thích hấp dẫn cho lý do tại sao mọi người vẫn bảo vệ những phán xét sai, cho dù có bằng chứng mạnh mẽ chống lại phán xét đó.

Trump là một ví dụ sống động và, đối với những người chỉ trích ông, là một minh họa đáng sợ về vấn đề nhận thức. Nhưng các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu nó một cách kỹ lưỡng trong hơn 30 năm qua. Về cơ bản, các nghiên cứu cho thấy rằng những nỗ lực để bác bỏ thông tin sai lệch thường phản tác dụng và thậm chí còn khiến cho người ta ôm chặt những ngộ nhận này mạnh mẽ hơn.

Khái niệm về ngộ nhận được tóm tắt rõ ràng bởi Christopher Graves, Chủ tịch toàn cầu của tổ chức Quan hệ Công chúng Ogilvy (Ogilvy Public Relations), trong một bài viết hồi tháng 02/2015 trong Harvard Business Review, những tháng trước khi Trump nổi lên như một ứng cử viên. Hiện tại, Graves đang viết một cuốn sách nghiên cứu về đề tài này tại Trung tâm Bellagio thuộc Quỹ Rockefeller ở Italia.

Bài báo của Graves đã kiểm tra một thách đố rằng tại sao gần 1/3 các cha mẹ Hoa Kỳ tin rằng vắc xin trẻ sơ sinh gây bệnh tự kỷ, mặc dù có bằng chứng y học mạnh mẽ rằng không có mối liên kết như vậy. Trong trường hợp này, ông lưu ý, "việc tranh luận các sự thật này không giúp ích gì - trong thực tế, nó làm cho tình hình càng tồi tệ hơn." Lý do là người có xu hướng chấp nhận sự tranh luận càng củng cố quan điểm của họ và coi thường những sự kiện thách thức những gì họ tin.

"Thành kiến về sự củng cố" đã được nêu ra trong một bài báo năm 1979 bởi nhà tâm lý học Charles Lord, được Graves trích dẫn. Lord đã cho thấy rằng, đối tượng thử nghiệm của ông ta, khi được hỏi các câu hỏi về hình phạt tử hình, đã đáp lại bằng câu trả lời được hình thành bởi niềm tin trước đó của họ. "Thay vì thay đổi ý nghĩ, hầu hết đã không làm thay đổi ý nghĩ của họ, mà ngược lại, gia cố thêm quan điểm ban đầu của họ," Graves giải thích tóm tắt nghiên cứu này.

Việc thử sửa chữa những ngộ nhận có thể thậm chí củng cố chúng, theo một nghiên cứu năm 2006 của Brendan Nyhan và Jason Reifler, cũng được trích dẫn bởi Graves. Các tác giả ghi chép lại những gì họ gọi là "hiệu ứng phản tác dụng" bằng cách chỉ ra niềm tin dai dẳng rằng Iraq có vũ khí hủy diệt hàng loạt trong năm 2005 và 2006, mặc dù sau đó Hoa Kỳ đã công khai thừa nhận rằng nó không tồn tại. "Kết quả cho thấy rằng các mâu thuẫn thực tế trực tiếp thực sự có thể tăng cường niềm tin thực sự dựa trên ý thức hệ," họ viết.

Kế tiếp Graves đã kiểm tra thế nào các cố gắng để vạch trần những huyền thoại mà có thể củng cố sự ngộ nhận, chỉ đơn giản bằng cách lặp lại lời nói dối. Ông trích dẫn một nghiên cứu năm 2005 trên Tạp chí Consumer Research về "Làm thế nào cảnh báo các tuyên bố sai mà trở thành các khuyến nghị." Có vẻ như mọi người nhớ đến sự quả quyết và quên đi sự nghi ngờ có hay không đó là một lời nói dối. Các tác giả đã viết: "Càng nhiều thường xuyên những người lớn nghe một tuyên bố trước đó là sai, càng nhiều khả năng họ chấp nhận nó như sự thật sau nhiều ngày trôi qua."

Step in Order - Giải pháp xử lý đơn hàng

Khi những người chỉ trích thách thức một khẳng định sai lầm - tuyên bố của Trump nói rằng hàng ngàn người Hồi giáo ở New Jersey cổ vũ khi tòa tháp đôi sụp đổ ngày 11/9/2001 - việc bác bỏ tuyên bố này có thể đe dọa, hơn là thuyết phục người ta tin đó là sai. Graves lưu ý rằng, nếu người dân cảm thấy bị tấn công, họ chống lại các sự thật nhiều hơn. Ông trích dẫn một nghiên cứu của Nyhan và Reifler, kiểm tra những lý do tại sao nhiều người nhận thức sai ba sự thật có thể chứng minh được sau đây: rằng bạo lực ở Iraq đã giảm sau khi tăng quân của Tổng thống George W. Bush; rằng công việc đã tăng lên trong suốt nhiệm kỳ của Tổng thống Obama; và rằng nhiệt độ toàn cầu đang tăng lên.

Nghiên cứu cho thấy hai điều thú vị: người ta có nhiều khả năng chấp nhận thông tin nếu nó được trình bày điềm nhiên, trong các đồ thị; và thậm chí họ còn nhiều chấp nhận hơn nếu trình bày các sự kiện đi kèm với "sự quả quyết" bằng cách hỏi người nghe để nhớ lại một trải nghiệm mà làm cho họ cảm thấy tốt về bản thân.

Điểm cốt yếu: Việc phỉ báng các cử tri Trump - hoặc, tương tự, các phụ huynh mà không muốn cho con mình đi tiêm chủng - sẽ không thuyết phục họ rằng họ đã sai. Có lẽ nó sẽ có tác dụng ngược lại.

Điều sau cùng cho thấy từ cuộc khảo sát của Graves, là mọi người sẽ chống lại việc từ bỏ một niềm tin sai lầm, trừ khi họ có một lời giải thích thay thế hấp dẫn. Điều đó đã được thực hiện trong một bài viết gọi là "Cẩm Nang Lật Tẩy ", bởi các nhà nghiên cứu Australia là John Cook và Stephan Lewandowsky. Họ viết: "Trừ khi có sự chú ý cực lớn, bất kỳ nỗ lực để vạch trần thông tin sai lạc có thể vô tình củng cố những huyền thoại mà người ta tìm cách sửa chữa."

Các nhà khoa học xã hội hiểu các nút nhấn cho chiến dịch vận động của Trump. Khi ứng cử viên đảng Cộng hòa này vẽ nên một bức tranh đen tối về nước Mỹ bạo lực, đáng sợ, Trump châm ngòi một phản ứng "chiến đấu hoặc tháo chạy" mà đã được cài đặt sẵn trong não chúng ta. Đối với tổ chức chính trị, nó có thể tạo ra một cuộc tấn công hoảng loạn.

Việc gào thét chống lại Trump 12 tháng qua có thể đã đang làm hài lòng những người chỉ trích ông ta, nhưng nó đã không làm sứt mẻ nhiều sự ủng hộ cho ông ta. Những gì có vẻ đang làm tổn thương Trump trong các cuộc thăm dò hiện nay là những bình luận tự hủy hoại mà thậm chí làm rắc rối những người ủng hộ cuồng nhiệt nhất. Những nỗ lực mạnh mẽ để "sửa" những người còn hâm mộ có thể chỉ làm sâu sắc thêm sự trung thành của họ.

Theo Why facts don’t matter to Trump’s supporters - The Washington Post