“Nói xấu” người khác có hoàn toàn xấu không

Cách ứng xử ưu việt nhất là: nếu đó là điều xấu thật (theo quan điểm của bản thân và của nhiều người), thì phải tìm cách sửa chữa, điều chỉnh;

Hoa Thị - TLH Viện Tâm Lý học

“Nói xấu” nhau như chúng ta thường sử dụng trong cuộc sống là hiện tượng một người nói về những điểm tiêu cực và họ không thích của một người khác với người thứ ba. Đây là một hiện tượng tồn tại phổ biến ở các tầng lớp, các nhóm xã hội khác nhau. Từ góc độ tâm lý học xã hội, hiện tượng này được hiểu như thế nào?

Xét từ góc độ tâm lý học xã hội, hiện tượng “nói xấu” nhau là một hiện tượng bình thường. Chúng ta đều biết rằng: “nhân vô thập toàn”. Là con người dường như ai cũng có những hạn chế nhất định. Hơn thế, mỗi người là một cá thể, họ có những ưu điểm và nhược điểm riêng, họ có quan điểm và sở thích riêng... Khi thường xuyên tiếp xúc với nhau, người này nhận thấy ở người kia có những điểm mà họ cho là “xấu”, họ không thích và ngược lại người kia cũng tìm thấy ở người này những điều ở dạng tương tự. Đặc biệt, khi những điều đó làm ảnh hưởng đến lợi ích của người khác thì mức độ không hài lòng với nhau càng lớn hơn và những điểm đó càng trở nên “xấu” hơn.

Step in Order - Giải pháp xử lý đơn hàng

Có những điều “xấu” người ta có thể nói trực tiếp với nhau trong những hoàn cảnh nhất định, tùy theo tính cách của người nói và người nghe. Song có nhiều điều, khó có thể nói trực tiếp với nhau. Sự không thích, không hài lòng đó nếu không được nói ra, nếu họ phải giữ trong mình sẽ làm cho con người trở nên bực bội, khó chịu. Vì thế, người ta có nhu cầu tâm sự, giãi bày với người khác những điều họ cảm thấy không hài lòng ở những người quen thân của mình. Việc làm đó giúp họ vơi đi phần nào (thậm chí, rất nhiều) nỗi bực dọc đối với những người quen thân để tiếp tục sống và làm việc với nhau, bời vì chúng ta không dễ dàng cắt bỏ các mối quan hệ của mình chỉ vì những điều không hài lòng nhỏ nhặt hàng ngày.

“Nói xấu” đôi lúc cũng xuất phát từ một lý do khác là người nói xấu muốn làm giàm “danh tiếng” của “đối tác” đi một chút để nâng cao “giá trị” của mình. Đó là nhu cầu muốn khẳng định bản thân của con người, tuy nhiên, ở đây, cách để khẳng định không “chân chính” lắm. Nhưng trong thực tế, cách này tồn tại không ít.

Mức độ và cách thức “nói xấu” người khác của mỗi người cũng khác nhau. Có những người hay “nói xấu” và thích “nói xấu” người khác, nhưng có những người thì ngược lại. Có những người “nói xấu” một cách công khai, thẳng thừng. Trong khi đó, có những người làm việc đó một cách khéo léo, tế nhị... Điều đó phụ thuộc vào đặc điểm tâm lý của mỗi người.

Thực tế cũng cho thấy, người ta khó tránh được việc “nói xấu” người khác, nhưng lại thường không vui khi biết mình bị người khác “nói xấu” và nhiều khi điều đó gây ra mâu thuẫn trong quan hệ cá nhân.

Thiết nghĩ, nếu chúng ta hiểu bản chất và nguyên nhân của việc “nói xấu” dưới góc độ tâm lý học xã hội như đã trình bày ở trên thì có thể coi đó là một hiện tượng bình thường, không hoàn toàn xấu và nhiều khi là cần thiết. Chúng ta không nên quá bận tâm nếu khi biết mình bị “nói xấu”.

Cách ứng xử ưu việt nhất là: nếu đó là điều xấu thật (theo quan điểm của bản thân và của nhiều người), thì phải tìm cách sửa chữa, điều chỉnh; nếu nó chỉ xấu theo quan điểm của người nói ra, thì nên khoan dung, thông cảm cho người nói xấu mình. Trong trường hợp nếu phải “nói xấu” người nào đó thì không nên quá đà, làm ảnh hưởng nhiều đến lòng tự trọng, đến danh dự của họ.