KIẾN TẠO NGUỒN THU NHẬP THỤ ĐỘNG

1. Tại sao cần kiến tạo nguồn thu nhập thụ động?

Tỷ phú - huyền thoại đầu tư Warren Buffett đã từ nói: "Nếu không tìm được cách kiếm tiền ngay cả khi ngủ thì rất có thể bạn sẽ phải làm việc cho tới cuối đời". Câu này có thể hiểu theo cách khác là nếu bạn không có nguồn thu nhập thụ động thì bạn sẽ phải làm việc suốt đời.

Tạo thu nhập thụ động là một yếu tố quan trọng của sự giàu có. Có nhiều định nghĩa về sự giàu có, nhưng định nghĩa mà được nhiều người ưa thích nhất là: “Mức độ giàu có là khoảng thời gian bạn có thể sống theo phong cách của bạn mà không cần phải làm việc”. Để có thể sống theo phong cách của mình mà không phải làm việc thì bạn nhất thiết phải có nguồn thu nhập thụ động.

Thu nhập thụ động là yếu tố quan trọng để bạn đạt được Tự do tài chính. Đây là trạng thái mà thu nhập thụ động có thể trang trải hết chi phí cuộc sống của bạn và gia đình mà bạn không cần phải làm việc. Ví dụ, mỗi tháng bạn chi tiêu hết 20 triệu, bằng việc bạn có được một nguồn thu nhập thụ động tạo ra số tiền 20 triệu đồng/tháng. Lúc này, bạn không còn phải lo lắng về tiền bạc và có thể bắt đầu làm những điều mình muốn. Hơn nữa, sự bình an trong tâm hồn chính là món “quà khuyến mãi” khi bạn đạt tới trạng thái tự do tài chính.

2. Vậy thu nhập thụ động là gì?

Thu nhập thụ động được dịch từ tiếng Anh là Passive Income. Thu nhập thụ động là thu nhập có được từ bất kỳ hoạt động kinh doanh nào mà người kiếm tiền không cần hoặc sử dụng rất ít sức lao động của mình, không đòi hỏi hoặc đòi hỏi rất ít sự nỗ lực để tìm kiếm và duy trì như gửi tiết kiệm, mua cổ phiếu hưởng cổ tức, cho vay tiền, cho thuê tài sản… Thu nhập thụ động cũng được hiểu là khoản thu nhập mà bạn tiếp tục được trả sau khi đã hoàn thành công việc, bao gồm tiền bản quyền từ sách, phim hoặc bài hát…

3. Làm cách nào có thể kiến tạo nguồn thu nhập thụ động?

Có hàng trăm cách có thể tạo ra được nguồn thu nhập thụ động. Có những cách tạo ra thu nhập thụ động từ nguồn vốn nhàn rỗi, có những cách tạo ra thu nhập thụ động từ nguồn vốn trí tuệ. Sau đây là những cách mà bạn có thể tham khảo:

3.1. Cách tạo thu nhập thụ động từ nguồn vốn nhàn rỗi

3.1.1. Gửi tiền tiết kiệm

Đây là cách cơ bản nhất và cần ít nỗ lực nhất khi tạo ra thu nhập thụ động. Chỉ cần bạn có tiền trong tay, bạn có thể gửi số tiền này vào ngân hàng và hưởng một mức lãi suất định kỳ theo quy định của từng ngân hàng tại từng thời điểm cụ thể. Đây không phải là sự lựa chọn tối ưu, nhưng là giải pháp bạn nên thực hiện khi bạn không biết làm gì với số tiền đang có.

Giả sử bạn có số tiền nhàn rỗi là 1 tỷ đồng, nếu bạn gửi tiết kiệm với lãi suất 6.5%/năm, thì một năm không làm gì bạn cũng có lãi 65 triệu. Tương đương, mỗi tháng bạn có nguồn thu nhập thụ động là 5,4 triệu đồng.

3.1.2. Mua cổ phiếu hưởng cổ tức

Có rất nhiều doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán có lịch sử chia cổ tức đều đặn hàng năm với tỷ suất cổ tức hấp dẫn. Bạn sẽ được chia cổ tức nếu công ty làm ăn có lời. Với cách này, bạn chỉ cần mua cổ phiểu và không cần làm gì cả. Bạn sẽ được chia cổ tức định kỳ theo quý, 6 tháng hoặc theo năm tùy công ty. Ngoài ra, khi mua cổ phiếu hưởng cổ tức bạn có thể có thêm lợi nhuận từ việc giá cổ phiếu tăng. Điều này là điểm khác biệt giữa gửi tiết kiệm và mua cổ phiếu hưởng cổ tức. Tuy nhiên, cũng có trường hợp giá cổ phiếu giảm xuống. Mua cổ phiếu hưởng cổ tức là cách tạo thu nhập thụ động hiện đại mà chỉ những người đã từng tham gia thị trường chứng khoán mới biết được điều này. Giả sử, bạn đầu tư 1 tỷ đồng mua cổ phiếu hưởng cổ tức với tỷ suất cổ tức bình quân 9%/năm, tương đương với cổ tức bạn nhận được là 90 triệu/năm, bình quân mỗi tháng là 7.5 triệu.

3.1.3. Cho vay

Hiện nay khi thị trường chứng khoán phát triển, nhiều trái phiếu doanh nghiệp được phát hành đã giúp NĐT có thể tiếp cận trực tiếp với doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn mà không cần thông qua ngân hàng. Cách này giúp cho NĐT có được lợi suất cao hơn gửi tiết kiệm và doanh nghiệp vay được vốn với chi phí thấp hơn là vay ngân hàng. Nhiều trái phiếu doanh nghiệp an toàn tương đương gửi tiết kiệm khi được tổ chức phát hành hoặc tổ chức trung gian cam kết mua lại bất cứ lúc nào và có tài sản đảm bảo tốt. Lợi suất đầu tư trái phiếu thông thường từ 10%-14%/năm. Giả sử, nhà đầu tư mua 1 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp với thời hạn 2 năm, trả lãi 6 tháng 1 lần với lợi suất đầu tư 12%/năm thì định kỳ mỗi 6 tháng, NĐT nhận được tiền trái tức là 60 triệu đồng (trước thuế). Tương đương, mỗi tháng NĐT có nguồn thu nhập thụ động là 10 triệu đồng.

3.1.4. Cho thuê bất động sản

Cho thuê bất động sản (nhà) là hình thức tạo nguồn thu nhập thụ động phổ biến ở Việt Nam và được nhiều người lựa chọn. Lợi tức đầu tư nhà cho thuê căn hộ tại hai thành phố lớn như: Hà Nội và TPHCM từ khoảng 5% đến 6.5%/năm. Tuy nhiên, để có được bất động sản cho thuê bạn phải có vốn lớn để mua đất, xây nhà. Bạn cũng có thể cho thuê phòng dư trong nhà. Đây là một kênh đầu tư hấp dẫn, mỗi tháng bạn sẽ có thêm một khoản tiền từ việc cho thuê mà không cần phải bỏ công sức. Trong trường hợp bạn không có số tiền lớn để sở hữu bất động sản (nhà) thì bạn cũng có thể suy nghĩ phương án thuê rồi sửa nhà và cho thuê lại. Phương án này tuy có rủi ro hơn, nhưng vốn ít, dễ thực hiện.

3.1.5. Cho thuê tài sản ngoài bất động sản

Hình thức này khá phổ biến đặc biệt ở những thành phố lớn hoặc địa điểm du lịch như cho thuê xe máy, xe đạp, xe ô tô; trong lĩnh vực xây dựng như cho thuê máy xây dựng… Hầu như trong mỗi ngành nghề, bạn đều tìm thấy một tài sản nào đó mà bạn hiểu rất rõ có thể đem cho thuê và kiếm thu nhập thụ động định kỳ đều đặn.

3.1.6. Đầu tư máy bán hàng tự động

Cách này phù hợp với các thành phố lớn và các khu vực đông dân cư. Bạn đầu tư một máy bán hàng tự động và đặt nó ở trước nhà hoặc thuê đặt ở vị trí nào đó có nhiều nhiều qua lại. Các sản phẩm trong bán máy hàng tự động có thể là nước hoặc đồ ăn. Khi người ta muốn mua, họ chỉ cần bỏ tiền vào và sản phẩm sẽ tự ra. Bạn không cần phải làm gì cả mà vẫn đều đặn có thu nhập thụ động.

3.2. Cách tạo thu nhập thụ động không cần tiền hoặc cần rất ít tiền

Với những cách tạo thu nhập thụ động ở trên thì bạn cần phải có tiền, thậm chí là cần phải có nhiều tiền mới làm được. Vậy nếu không có tiền hoặc rất ít tiền thì làm sau để tạo thu nhập thụ động? Câu trả lời đó là nhờ Internet. Tùy thuộc vào kiến thức, kinh nghiệm và thế mạnh của mình mà bạn có thể chọn Internet như một công cụ giúp bạn dễ dàng tạo ra thu nhập thụ động. Cái bạn cần là bỏ ra nguồn vốn chất xám để tạo ra những sản phẩm có giá trị hoặc giá trị sử dụng đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng. Có rất nhiều cách để tạo thu nhập thụ động từ Internet:

3.2.1. Đầu tư vào xây dựng một website/blog

Hầu như ai cũng là chuyên gia trong lĩnh vực nào đó, từ làm đẹp, ẩm thực, tài chính, bất động sản… Bạn có thể bắt đầu xây dựng một website/blog và chia sẻ giá trị đến cho cộng đồng hoặc có thể kinh doanh mặt hàng của mình, mặt khác bạn có thể bán quảng cáo cho google, hoặc cho bên công ty khác. Nếu bạn có sản phẩm thì quá tốt, bạn có bán ngay trên website..Nếu bạn chưa có sản phẩm, bạn có thể bán những sản phẩm của người khác, nhưng thương hiệu là của bạn. Trường hợp bạn không muốn bỏ thời gian dài để viết bài tạo ra giá trị, bạn có thể mua lại blog của người khác. Đây là cách để tạo ra một nguồn thu nhập thụ động với chi phí thấp và khả năng tạo thu nhập không giới hạn. Nếu thu hút được lượng người xem đủ lớn, bạn sẽ có thu nhập thụ động từ quảng cáo, liên kết tiếp thị và nhiều cách khác.

3.2.2. Viết ứng dụng cho di động/ phần mềm

Ngày nay, ai ai cũng sử dụng smartphone vì thế mà ứng dụng di động là một nguồn tạo ra thu nhập thụ động tuyệt vời. Ứng dụng di động giúp cuộc sống dễ dàng hơn. Nếu bạn có một ý tưởng độc đáo, bạn có thể kiếm tiền từ việc viết ứng dụng. Việc này dường như chỉ dành cho những người biết lập trình. Trường hợp bạn không biết lập trình, bạn có thể thuê lập trình viên. Giá hơi cao nhưng mọi thứ sẽ rất chuyên nghiệp. Kết quả là bạn sẽ có được nguồn thu nhập thụ động từ ứng dụng. Có thể đến từ quảng cáo hoặc từ người dùng ứng dụng.

3.2.4. Tạo những khóa học online

Mỗi người đều có những chuyên môn, thế mạnh của mình. Ví dụ như: âm nhạc, hội họa, kế toán, marketing... Tạo ra khóa học online và bán chúng là cách giúp bạn có nguồn thu nhập thụ động. Bạn có thể tham khảo làm và bán khóa học online tại Unica. Đây là website hàng đầu Việt Nam về các khóa học online. Khi bạn đã có những một khóa học online. Nó có thể tạo ra tiền cho bạn ngay cả khi bạn đang ngủ. Càng nhiều người đăng ký khóa học của bạn, bạn càng có thu nhập thụ động.

3.2.5. Viết tạp chí, sách, bản quyền tác giả

Đây cũng là cách bạn áp dụng thể mạnh về kiến thức, kinh nghiệm của mình để viết. Có thể, bạn cần dành nhiều thời gian và công sức cho việc lên ý tưởng, viết bài và xuất bản hoặc đăng ký bản quyền tác giả (bài hát). Tuy nhiên, khi cuốn sách/ tạp chí được hoàn thành và được bán, nó sẽ tạo ra cho bạn một nguồn thu nhập thụ động năm này qua năm khác.

3.2.6. Bán hình ảnh trên website

Nếu bạn là người thích chụp ảnh? Chụp ảnh? Bạn có thể tạo nguồn thu nhập thụ động từ ảnh. Shutterstock là một nơi để bạn có thể bán những tác phẩm của mình. Họ sẽ thu một khoản phí nếu tác phẩm của bạn được bán thành công. Còn gì thú vị hơn khi bạn ngủ mà vẫn có người mua ảnh của bạn. Đây là nguồn thu nhập hoàn toàn thụ động.

3.2.7. Làm video trên Youtube/ Facebook

Bạn có thể tạo một kênh youtube về bât cứ thứ gì mà bạn thích, như âm nhạc, film, tranh luận, tiếng anh... Sau khi bạn có một số lượt xem và số người đăng ký thì bạn có thể chèn quảng cáo Google Adsense. Nhiều bạn trẻ đang kiếm hàng chục ngàn USD mỗi tháng trên youtube. Nếu bạn đã có những video chất lượng, lượng người xem tăng lên là bạn đã bắt đầu có thu nhập thụ động rồi. Cảm giác rất tự do khi ngồi chơi mà hàng ngày vẫn có tiền. Hình thức kiếm tiền này cũng tương tự như trên Facebook. Facebook sẽ chia sẻ lại một phần doanh thu quảng cáo cho người sáng tạo nội dung. Khi bạn kiếm được tiền rồi thì đây cũng là một kênh kiếm tiền thụ động rất hay trên môi trường online.

3.3. Kiếm tiền thụ động theo cách riêng của bạn

Bạn luôn có những điểm mạnh của riêng mình, và có thể có được thu nhập thụ động từ đó. Hãy dành thời gian để lắng nghe trái tim mình mách bảo. Đó có thể là những cách rất độc và rất lạ, nhưng đôi khi đó mới là cách mang lại nguồn thu nhập thụ động hiệu quả nhất.

4. Khi nào nên bắt đầu kiến tạo nguồn thu nhập thụ động?

Có vô vàn cách tạo ra thu nhập thụ động, nhưng điều quan trọng là hành động. Bạn hãy lựa chọn cách phù hợp nhất cho bản thân mình. Và hãy luôn có gắng để tạo ra nhiều nguồn thu nhập nhất có thể. Bạn có thể bắt đầu tạo dựng những tài sản mang lại nguồn thu nhập thụ động bất cứ lúc nào. Việc này càng được thực hiện sớm lúc nào thì bạn càng nhanh được sự sự tự do và sự bình yên trong tâm trí lúc ấy. Mỗi tài sản tạo ra thu nhập thụ động đều rất khác nhau. Dưới đây là một số điều bạn cần lưu ý khi lựa chọn cách thức kiến tạo nguồn thu nhập thụ động:

4.1. Lãi suất

Albert Einstein từng phát biểu: “Lãi suất kép là kỳ quan thứ 8 của Thế Giới. Những ai hiểu được nó sẽ kiếm được tiền, ai không hiểu sẽ phải trả chi phí cho điều đó”. Nhiều người thường bỏ qua con số 1% vì cho rằng nó là con số nhỏ, không đáng bận tâm. Tuy nhiên, đối với các nhà đầu tư tài chính, đây là một con số tuyệt vời, giúp nhà đầu tư tiến tới tự do tài chính nhanh hơn. Một cách đơn giản dành cho những người không chuyên về tài chính có thể hiểu được ý nghĩa của con số 1%. Bạn hãy dùng Quy tắc 72.

Giả sử:

- Bạn có 1 tỷ đồng và gửi ngân hàng với lãi suất 6%/năm, bạn cần 72/6 = 12 năm để nhân đôi tài sản từ 1 tỷ đồng lên thành 2 tỷ đồng.

- Trường hợp bạn có một cách thức khác tạo ra lợi suất đầu tư cao hơn, ví dụ 10%/năm. Lúc này, để nhân đôi tài sản từ 1 tỷ lên thành 2 tỷ đồng, bạn chỉ mất 72/10 = 7.2 năm.

- Như vậy việc lợi suất đầu tư cao hơn 4% (10% - 6% = 4%) giúp bạn tiết kiệm được 4.8 năm đầu tư (12 năm – 7.2 năm = 4.8 năm). Điều đó có nghĩa là, cứ mỗi % lợi suất đầu tư cao hơn, giúp bạn tiết kiệm được 4.8/4 = 1.2 năm đầu tư.

4.2. Thời gian

Thời gian là phép màu trong quá trình kiến tạo nguồn thu nhập thụ động. Hãy làm việc này một cách thường xuyên và liên tục - “Kiến tha lâu cũng đầy tổ”. Nhiều chứng minh cho thấy chỉ cần chăm chỉ, kiên trì kiến tạo tài sản có khả năng tạo ra thu nhập thụ động, lợi suất đầu tư thực sự vượt trội hơn gấp nhiều lần so với gửi tiền tiết kiệm ngân hàng. Hơn nữa, thời gian cũng là tài sản qúy giá nhất đối với mỗi người. Nếu bạn không có nhiều thời gian hoặc chi phí để đổi lấy thời gian của bạn quá cao, hãy lựa chọn những cách tạo ra thu nhập thụ động giúp bạn cần ít thời gian hơn.

4.3. Rủi ro

Rủi ro của mỗi loại tài sản tạo ra thu nhập thụ động là khác nhau. Bạn hãy cân nhắc các rủi ro này trước khi thực hiện và hãy chuẩn bị cho mình những phương án phòng ngừa rủi ro trước khi bắt đầu. Đó là chiếc áo giáp bảo vệ bạn trong trường hợp mọi thứ không tiến triển theo đúng kỳ vọng.

4.4. Người đồng hành

Bạn có thể chọn một hoặc cùng một lúc nhiều cách để tạo ra thu nhập thụ động ở trên. Bạn có thể làm việc này “một mình”. Tuy nhiên, không ai là người có thể hiểu tất cả lĩnh vực trong cuộc sống một cách thấu đáo. Một mình bơi giữa biển khơi kiến thức mênh mông có thể làm bạn đuối sức. Hãy tìm cho mình một cố vấn đáng tin cậy trong lĩnh vực bạn quan tâm để đồng hành và hỗ trợ bạn cập nhật thông tin, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm, giúp bạn tránh được những bài học đau thương và giúp bạn có thêm sự lựa chọn sáng suốt trên con đường kiến tạo nguồn thu nhập thụ động.

5. Ai là những người phù hợp để bắt đầu kiến tạo nguồn thu nhập thụ động?

Bất kể ai, trong độ tuổi nào cũng có thể suy nghĩ một cách nghiêm túc về việc tạo ra những tài sản tạo ra thu nhập thụ động. Đối với những người trẻ dưới 30 tuổi, là độ tuổi tràn đầy năng lượng, có nhiều thời gian trong việc kiến tạo nguồn thu nhập thụ động và có thể chấp nhận những kênh tạo ra thu nhập thụ động rủi ro hơn một chút nhưng được kỳ vọng mang lại nguồn thu nhập thụ động lớn hơn. Đối với những người từ độ tuổi trên 30 đến dưới độ tuổi nghỉ hưu, việc kiến tạo nguồn thu nhập thụ động có thể cân bằng theo một tỷ lệ nhất định giữa tài sản an toàn và tài sản có tính rủi ro cao hơn. Đối với những người đã ở độ tuổi nghỉ hưu, việc kiến tạo nguồn thu nhập thụ động nên chủ yếu tập trung ở những kênh an toàn.