 |
| Có vẻ như Phố Wall đã bỏ qua các dấu hiệu rắc rối trong nhiều tháng, nhưng sự trượt dốc của thị trường chứng khoán gần đây cho thấy rủi ro ở khắp mọi nơi. CreditCreditAngela Weiss/Agence France-Presse — Getty Images |
NIRAJ CHOKSHI - The New York Times
Nền kinh tế có thể đang mạnh, nhưng nhiều người hoài nghi.
Mặc dù nhiều người nói rằng các điều kiện vẫn còn mạnh mẽ, một số nhà đầu tư lớn thấy nguy cơ suy thoái kinh tế tăng lên, với một nửa các giám đốc tài chính dự kiến, tình trạng suy thoái sẽ xảy ra vào năm tới, theo một cuộc khảo sát gần đây.
Một cuộc khảo sát các giám đốc điều hành tại một hội nghị của Đại học Yale tuần trước cho thấy gần như một nửa nghĩ rằng quốc gia sẽ rơi vào tình trạng suy thoái cuối tháng này.
Ai cũng có thể đoán khi nào thời điểm tốt sẽ kết thúc, nhưng trong một thế giới phức tạp, đầy biến động, không thể hỏi có hay không một cuộc suy thoái đang đến, mà là khi nào nó đến.
Dưới đây, một hướng dẫn ngắn gọn về những gì bạn nên biết về suy thoái và tại sao một số người đang nói về sự suy thoái tiếp theo.
Tình trạng suy thoái là gì?
Nói một cách đơn giản, suy thoái kinh tế là khi nền kinh tế ngừng tăng trưởng và bắt đầu thu hẹp.
Một số người nói rằng điều đó xảy ra khi giá trị của hàng hóa và dịch vụ được sản xuất tại một quốc gia, được gọi là tổng sản phẩm quốc nội (GDP), giảm trong hai quý liên tiếp, hoặc nửa năm.
Tuy nhiên, tại Hoa Kỳ, Tổ chức Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia, một tổ chức phi lợi nhuận, đã 100 tuổi, được nhiều người coi là trọng tài của suy thoái và mở rộng, có cái nhìn rộng hơn.
Theo tổ chức này, suy thoái kinh tế là một sự suy giảm đáng kể trong hoạt động kinh tế, trong phạm vi rộng và kéo dài nhiều tháng. Thông thường, điều đó có nghĩa là không chỉ thu hẹp GDP, mà còn giảm thu nhập, việc làm, sản xuất công nghiệp và bán lẻ.
Sự suy thoái đến trong tất cả các hình dạng và kích cỡ. Đôi khi kéo dài, có khi ngắn. Có khi tạo ra thiệt hại lâu dài, trong khi một số trường hợp nhanh chóng bị lãng quên. Và một số ảnh hưởng hầu như tất cả các bộ phận của nền kinh tế, trong khi trường hợp khác được xem như nhắm mục tiêu nhưng chưa xảy ra, Betsey Stevenson, giáo sư kinh tế tại Đại học Michigan và cựu thành viên của Hội đồng Cố vấn kinh tế Nhà Trắng cho biết.
"Trong một cuộc suy thoái nhẹ, nhiều người sẽ không gặp phải vấn đề về thị trường lao động, họ sẽ không thấy bạn bè của họ gặp phải vấn đề về thị trường lao động, nhưng có những cộng đồng khác bị tàn phá hoàn toàn," bà nói.
Một cuộc suy thoái kết thúc khi tăng trưởng trở lại, nhưng thường có thể mất một thời gian để xã hội hoặc tổ chức nhận ra nó.
Tại sao một số người nghĩ rằng một cuộc suy thoái đang đến?
Mặc dù tin tức gần đây, mọi thứ đang diễn ra khá tốt: Thất nghiệp đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ; giới chủ thêm việc làm trong tám năm liên tục; và nền kinh tế năm nay đang trên đà phát triển với tốc độ nhanh nhất kể từ năm 2005.
Vậy tại sao một số người lo lắng về suy thoái tiếp theo?
Một số dấu hiệu, bao gồm những rung động của các điểm yếu trong vài lĩnh vực chính (sản xuất ô tô, nông nghiệp và xây dựng nhà), sự biến động trên thị trường chứng khoán, sự chậm chạp của kinh tế toàn cầu, và sợ chiến tranh thương mại đang gia tăng với các nước khác, đã châm ngòi cho sự lo lắng về tương lai.
Sự trượt dốc của thị trường chứng khoán gần đây, một phần, như là kết quả để giải thích cho một số trong những lo ngại đó: Sau khi bỏ qua một số rủi ro trong nhiều tháng, Phố Wall bây giờ nhìn thấy rắc rối ở khắp mọi nơi.
Một số thì lo lắng rằng quốc gia đã tăng trưởng quá mức. Sự tăng trưởng đã được ghi nhận hiện đang kéo dài, và sẽ là dài nhất, nếu tăng trưởng tiếp tục vào mùa hè tới, theo tổ chức nghiên cứu.
Nhưng các chuyên gia bác bỏ lối suy nghĩ đó, lập luận rằng sự phục hồi kinh tế không chỉ kết thúc một cách đơn thuần vì phát triển quá dài.
Tiến sĩ Stevenson nói, "Không có lý do gì mà nền kinh tế không thể tiếp tục tận hưởng thời gian tốt đẹp mãi mãi, một cách cần thiết. Các cuộc suy thoái bắt đầu khi một thứ gì đó đánh bại nền kinh tế làm mất phương hướng - một cú sốc hoặc một sự thay đổi."
Những người khác nhìn thấy một dấu hiệu cảnh báo có ý nghĩa hơn trong cái gọi là đường cong lợi suất, một tín hiệu mạnh mẽ lịch sử về sự suy thoái, mà đo lường sự khác biệt về lãi suất giữa trái phiếu chính phủ ngắn hạn và dài hạn.
Thông thường, trong một nền kinh tế có vẻ mạnh mẽ, lãi suất dài hạn cao hơn lãi suất ngắn hạn. Khi điều ngược lại xảy ra, cho thấy sự thiếu tự tin lâu dài, đường cong được coi là đảo ngược, một hiện tượng báo hiệu trước mỗi cuộc suy thoái trong 60 năm qua, theo nghiên cứu từ San Francisco Fed.
Đường cong lợi suất đã bắt đầu bị san phẳng, gây lo ngại, nhưng nhiều người nói rằng nó và các dấu hiệu rắc rối khác nhau có thể bị thổi phồng.
David Wessel nói, "dại dột bỏ qua tất cả những điều này và nói rằng chúng không có vấn đề gì cả, Tuy nhiên, cũng thật ngu ngốc khi nghĩ rằng có một số định luật vật lý ở đây." David Wessel, giám đốc Trung tâm Hutchins về Chính sách Tài khóa và Tiền tệ tại Viện Brookings.
 |
Nhân viên giao dịch làm việc trên sàn tại Sở giao dịch chứng khoán New York vào thứ năm. CreditBryan R. Smith/Agence France-Presse — Getty Images |
Trong khi mọi người nói về "vòng tuần hoàn thương mại", nó có một ít tính qui tắc về cách thức suy thoái xảy ra.
Một số có thể xảy ra liên tiếp, như cuộc suy thoái bắt đầu và kết thúc vào năm 1980 và tiếp theo, bắt đầu từ năm sau, theo tổ chức này. Những cuộc suy thoái khác đã xảy ra cách nhau một thập kỷ, như trường hợp suy thoái đã kết thúc vào tháng 3 năm 1991 và lần tiếp theo, bắt đầu vào tháng 3 năm 2001, sau vụ sụp đổ của các công ty kinh doanh qua Internet (dot-com) năm 2000.
Trung bình, kể từ Thế chiến II, các cuộc suy thoái kéo dài khoảng 11 tháng mỗi kỳ, theo Tổ chức Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia. Con số đó chênh lệch nhiều hơn trong cuộc Đại suy thoái, kéo dài 18 tháng, sau khi bắt đầu vào cuối năm 2007 với sự bùng nổ của bong bóng nhà đất và dẫn đến khủng hoảng tài chính.
Cái gì là cuộc suy thoái tồi tệ nhất?
Rất khó để so sánh các cuộc suy thoái, vì mỗi cuộc suy thoái ảnh hưởng đến các phần khác nhau của nền kinh tế theo những cách khác nhau và vào những thời điểm khác nhau. Nhưng chỉ có một cuộc suy thoái nổi bật bắt đầu vào năm 1929, được gọi là Đại suy thoái, được ghi lại trong ký ức của những người Mỹ lớn tuổi và được truyền kể lại trong gia đình họ.
Theo Tara Tara Sinclair, giáo sư kinh tế tại Đại học George Washington và là đồng giám đốc của chương trình nghiên cứu của trường học về dự báo, "Tiêu chuẩn vàng là bạn có thể chọn bất kỳ tiêu chuẩn đo lường nào bạn muốn, và nó trông có vẻ rất khủng khiếp." Tình trạng trì trệ (depression) là một thuật ngữ chung cho một cuộc suy thoái tồi tệ nhất.
Tình trạng đình đốn bắt đầu tại lúc bắt đầu Đại suy thoái kết thúc bốn năm sau đó, với giá trị hàng hóa và dịch vụ được sản xuất tại Hoa Kỳ đã giảm khoảng 27%, theo N.B.E.R.
Nhưng các nhà kinh tế và sử học thường định nghĩa Đại suy thoái rộng hơn, mà nhiều người nói rằng nó kết thúc vào năm 1941, khi nền kinh tế được huy động cho quốc gia để bắt đầu tham gia Thế chiến II.
Cuộc suy thoái lớn khác, kéo dài từ cuối năm 2007 đến giữa năm 2009, thường được coi là tồi tệ nhất kế tiếp. Trong thời kỳ suy thoái đó, giá trị của hàng hóa và dịch vụ được sản xuất tại Hoa Kỳ đã giảm hơn 4% một chút.
 |
| Trong cuộc Đại suy thoái, các hội chợ việc làm như Nhà mở Dịch vụ Doanh thu Quốc nội thường tràn ngập những người tìm việc. Mario Tama/Getty Images |
Suy thoái có thể được ngăn chặn?
Không hẳn vậy. Hãy cố gắng hết sức có thể, các chính trị gia và quan chức chính phủ làm rất ít, để tránh khỏi suy thoái kinh tế.
"Các nhà hoạch định chính sách không thể ngăn chặn những gì họ không thể dự đoán," tiến sĩ Sinclair nói.
"Thành tích dự báo đúng về suy thoái, trong thời gian đủ và với độ chính xác đủ, để thực thi đúng chính sách ngăn chặn suy thoái là cực kỳ kém," bà nói.
Ngay cả khi các nhà hoạch định chính sách có thể tạo ra một nền kinh tế trơn tru hoàn hảo, họ cũng sẽ phải chế ngự tâm lý. Đó là một lý do khiến họ cố gắng đưa hình ảnh tốt nhất lên các chỉ số, như báo cáo việc làm, chỉ số thị trường chứng khoán, và doanh số bán lẻ trong các kỳ nghỉ.
Tiến sĩ Stevenson nói, "Nếu người tiêu dùng quyết định rằng một cuộc suy thoái có thể đang đến, do đó họ ngừng chi tiêu, thì một cuộc suy thoái sẽ đến."
Vậy thì cái gì có thể nên làm?
Các quan chức có thể làm một số điều để giảm bớt mức độ nghiêm trọng của suy thoái thông qua việc sử dụng chính sách tiền tệ, được thực hiện bởi một ngân hàng trung ương như Cục Dự trữ Liên bang, và chính sách tài khóa do các nhà lập pháp đặt ra.
Công cụ chính mà Fed sử dụng là cắt giảm lãi suất để khuyến khích vay và chi tiêu. Nhưng với tỷ lệ tương đối thấp hiện nay, một số lo ngại rằng Fed sẽ có rất ít cơ hội để kiểm soát, nếu một cuộc suy thoái xảy ra sớm.
Với chính sách tài khóa, các nhà lập pháp có thể cố gắng làm dịu đi các ảnh hưởng của suy thoái kinh tế. Ví dụ như có thể cắt giảm thuế mục tiêu, hoặc tăng chi tiêu vào các chương trình mạng lưới an toàn, như bảo hiểm thất nghiệp mà tự động góp phần ổn định nền kinh tế, khi nó hoạt động kém.
Một cách tiếp cận tích cực hơn có thể liên quan đến việc Quốc hội phê duyệt chi tiêu mới cho các dự án cơ sở hạ tầng, nhằm kích thích nền kinh tế, bằng cách thêm việc làm, tăng sản lượng kinh tế, và tăng năng suất.
Bạn có thể làm gì để chuẩn bị?
Mặc dù khó có thể dự đoán thời điểm suy thoái sẽ xảy ra khi nào hoặc ở đâu, các cá nhân có thể đề phòng để làm giảm tác dụng của nó.
Đối với một người, họ có thể đảm bảo rằng họ có đủ tiền tiết kiệm để sống sót khi mất việc hoặc thảm họa tài chính khác.
Các chuyên gia thường khuyên nên có đủ tiền để dành cho chi phí sinh hoạt trong ba đến sáu tháng.
(Thật không may, hai trong năm người Mỹ nói rằng họ không có đủ tiền tiết kiệm để trang trải, ngay cả trường hợp khẩn cấp cần $400, theo Fed.)
Sự suy thoái cũng có xu hướng đánh vào những người với giáo dục ít chính quy, vì vậy nó giúp để có hoặc theo đuổi học vấn cao hơn, nếu có thể.
Tiến sĩ Stevenson cho biết, "Những người có xu hướng bị tổn thương nhiều nhất trong thời kỳ suy thoái là những người có trình độ học vấn thấp, và họ phải mất nhiều thời gian nhất để phục hồi."
Chẳng hạn, tính đến tháng trước, tỷ lệ thất nghiệp của những người không có bằng tốt nghiệp trung học là 5,6%, so với 2,2% đối với những người có bằng cử nhân hoặc cao hơn.
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét