Đám đông

Ảnh minh hoạ từ Internet

Lê Lâm

Con người sinh ra có 40-50% tính cách được di truyền từ cha mẹ. Khi lớn lên, tính cách này thường ít thay đổi. Nó chỉ bị tác động bởi giáo dục, môi trường sống, để hình thành nên lối nghĩ và cách ứng xử tạo ra con người chúng ta. Vì vậy người Mỹ hay Việt Nam cũng là một tập hợp đa dạng các kiểu cá tính với cách ứng xử khác nhau. Vấn đề là, có người may mắn có sức mạnh gây ảnh hưởng đến người khác bằng cá tính và kiểu nghĩ của họ. Sức mạnh ở đây có thể là tiền, quyền, tư tưởng, và cơ hội. Trump hay Hoàng Kiều là một ví dụ về sức mạnh của đồng tiền và cá tính. Các Mác là ví dụ sức mạnh của tư tưởng. HCM giành lấy cơ hội cướp chính quyền và tiếp theo dùng quyền lực để gây ảnh hưởng. Vấn đề còn lại là đám đông chúng ta, ai bị ảnh hưởng bởi sức mạnh và tính cách đó, và ai có thể hạn chế hay dập tắt ảnh hưởng đó.

Ví dụ, nếu Hoàng Kiều là người Mỹ, dân Mỹ chả cần bình phẩm gì về hành vi của ông ta, vì vậy không bị ảnh hưởng nhiều như người Việt Nam. Các Mác là người Châu Âu, nhưng tư tưởng cuối cùng lại ảnh hưởng mạnh ở Châu Á và còn tạo ra các biến thể như Maoist hay tương tưởng HCM. Nếu Trump là người Việt Nam, tối đa Trump cỡ như diễn viên hài Công Lý.

Các ví dụ này cho thấy tầm quan trọng của đám đông phản ứng lại với ảnh hưởng của sức mạnh và cá tính của cá nhân.

Ngược lại, đám đông cũng là một tập hợp của những con người với cá tính được di truyền, bị ảnh hưởng bởi môi trường và giáo dục, hình thành nên lối nghĩ và cách ứng xử. Ngày nay đám đông bị tác động mạnh bởi môi trường Internet, nơi dễ nhầm lẫn giữa cái đúng, cái sai, cái tốt, cái xấu. Đám đông cũng dễ bị dẫn dắt bởi những sự kiện đình đám, vô thưởng vô phạt, hoặc những tư tưởng mới hình thành như Brexit, America First mà hoàn toàn không thật sự biết nó đi về đâu.

Có vẻ như, loài người vẫn đang dò dẫm đi vào tương lai của mình.

Cuối cùng, cho đến ngày nay, trải qua bao sự kiện và bị tác động bởi những tư tưởng và thay đổi, có vẻ loài người không có gì tiến bộ hơn để xây dựng xã hội nhân văn, nhân tính, thân thiện môi trường. Ngược lại, con người tiếp tục tiến bộ trong khoa học kỹ thuật để tạo ra sức mạnh, quyền lực mà có thể huỷ hoại giá trị cơ bản của môi trường sống và nền văn minh.

Có chăng, mỗi người nên bình tỉnh trước sự thay đổi quá nhanh của thời cuộc, của thông tin đa chiều, và cũng nên chậm lại để thích nghi với nó.