Lúc là sinh viên sống trong ký túc xá, tôi quen nhiều bạn học theo các chuyên ngành khác nhau, trong đó có khoa Văn. Một người bạn văn khoa của tôi ra trường về làm phóng viên cho một đài truyền hình tỉnh nhà. Có lẽ xuất phát từ học văn, hắn mang trong người nhiều hoài bão về một thế hệ học trò độc lập suy nghĩ và có tư duy phê phán.
Trong những năm 1990, hắn làm nhiều phóng sự về giới học trò để hun đúc tinh thần này. Tuy vậy, trong những lần gặp nhau hắn nói, "Phóng sự của tao bị cắt những khúc quan trọng nhất." Mặc dù vậy, qua cách nói chuyện, tôi biết hắn không nản lòng theo đuổi giấc mơ.
Rồi, không hiểu sau năm 2000 tôi nghe tin hắn nghỉ việc ở đài truyền hình, chuyển sang làm giám đốc một công ty liên doanh. Vài năm sau, nghe tin hắn có tên trong danh sách những người giàu mới nổi. Lúc này, tôi ít có dịp nói chuyện đối mặt với hắn, chỉ biết tin hắn trên báo. Tôi nghĩ, làm doanh nhân gốc nhà báo có lợi quá hén.
Ngày tôi chuẩn bị qua Mỹ, hắn biết tin, gọi điện chúc thượng lộ bình an, còn hẹn ngày gặp nhau bên Mỹ.
Bẵng đi một thời gian, gần đây chúng tôi nói chuyện lại với nhau online. Tôi biết hắn đã từ bỏ giấc mơ lúc mới ra trường, và đang mơ một giấc mơ khác, nhỏ hơn nhưng tương tự như giấc kia, không phải cho tất cả, chỉ cho 2 đứa con của hắn. Hắn đã hoàn tất thủ tục để có visa EB5, đầu tư và định cư Mỹ. Hắn phán một câu: "Ở Việt Nam, không bao giờ học sinh được học cách suy nghĩ độc lập và tư duy phê phán."
Sáng nay, ngồi đối diện với hắn trong quán phở Việt Nam tại downtown San Jose, sau khi tôi chở hắn đi lòng vòng xem vài căn nhà trên núi, mà hắn nói, chỉ thấy trên Google Maps chưa thấy thực địa. Hắn không nói nhiều và sôi nổi như trước, ngược lại, trầm tĩnh và nhiều ưu tư hơn. Hắn, một nhà báo nghèo ngày nào với giấc mơ thay đổi cả thế giới, giờ đây trước mặt tôi, là một gã nhà giàu, tóc muối tiêu, chỉ với giấc mơ nhỏ nhoi, tìm chỗ học tốt cho 2 đứa con. Tôi biết tính hắn không phải là người đua đòi ham hố làm giàu bằng mọi giá, có lẽ, khi bỏ nghề làm báo hắn đau khổ lắm.
Lúc chia tay hắn nói: "Khi tao sống trong căn nhà nhỏ, tao thấy thế giới bên ngoài rộng lớn. Nhưng khi tao sống trong căn nhà lớn, thế giới này trở nên chật hẹp."
Tôi không hiểu ý hắn muốn nói gì: chật hẹp về không gian, chật hẹp trong suy nghĩ, chật hẹp trong lòng người, hay cái gì khác,.... Câu này quá tổng quát, nhiều triết lý sống. Tuy nhiên, với những gì tôi biết hắn qua 30 năm, giấc mơ của hắn đã trở nên chật hẹp.
Nghĩ xa một chút, tôi thấy Việt Nam đang mất đi một người tài, và một đống tài sản mà hắn sắp mang qua Mỹ hợp pháp.
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét