Hãy Sống Với Cuộc Đời Thực

Lê Minh Chí

Cuộc đời thực là những gì đang xảy ra chung quanh ta một cách thực và không kể những thứ khác xảy ra với xác suất rất, rất thấp. Ví dụ, khi bạn chạy xe ra đường để đi đâu đó như thăm bạn bè, hay đi chợ, khả năng bạn bị xe đụng để bị thương tật hay chết chóc là rất thấp. Vì vậy, khi cần đi chợ là bạn đi, không đắn đo suy nghĩ. Tôi gọi việc đi chợ, đi thăm bạn bè, là cuộc đời thực của bạn và loại bỏ những thứ xảy ra theo đó với xác suất rất rất thấp.

Rất nhiều ví dụ như thế để hiểu cuộc đời thực, ví dụ như đi máy bay. Ai cũng biết, máy bay rớt là chết, nhưng bạn vẫn đi máy bay hàng ngày, bởi vì tỷ lệ rớt máy bay là rất thấp, thấp tới mức, người ta tin rằng đi máy bay là bình thường, là cái gì trong đời thực phải là như vậy.

Từ cái nhìn như vậy, nó cho thấy có nhiều khi, chúng ta lại không đang sống trong cuộc đời thực, vì ta tin vào những thứ xảy ra với xác suất rất thấp đó, đặc biệt là ta tin nó sẽ xảy đến với ta. Ví dụ, mua vé số, khả năng trúng số xảy ra với xác suất rất thấp, nhưng ta vẫn tin rằng ta sẽ trúng, vì tin trúng nên ta mua vé số cầu may. Tại sao ta tin có khả năng trúng số, trong khi xác suất trúng rất thấp, bởi vì ta nghe nói nhiều về ai đó vừa mới trúng số, người đó giống ta, và vài câu chuyện giật gân quanh người trúng số.

Khi bạn sống trong thế giới thực, nhưng bạn vẫn tin vào những thứ xảy ra với xác suất rất thấp, bạn sẽ hồi hộp và không yên ổn. Nhưng, sự hồi hộp, không yên ổn đó, có khi được giải thích bằng những từ hoa mỹ như: Hồi hộp là niềm vui cuộc sống, niềm tin là nhựa sống tạo ra cảm giác sung sướng,... Mà quên rằng bạn đang lựa chọn ở vị trí thất bại, vì khả năng thành công rất thấp.

Ví dụ khác, bạn tin vào phép màu, tin vào ma, trong khi khả năng có ma hay có phép màu, hầu như không có. Vậy tại sao bạn tin? Vì nó kích thích trí tò mò, trí tưởng tượng của bạn. Nó là thứ bạn chưa từng thấy, nhưng nó nằm trong câu chuyện bạn từng nghe, những câu chuyện đầy kịch tính, và được kết thúc bởi phép màu hay bởi lời nguyền ma quái. Phải chăng, nó giống như bạn bị ám ảnh từ thời trẻ con, bởi những câu chuyện ma, câu chuyện thần thánh? Đến khi trưởng thành bạn vẫn không có lời giải thích về ma, và bạn lý luận rằng, ma tồn tại bởi vì, không ai giải thích được nó không tồn tại.

Việc không sống trong thế giới thực còn thể hiện qua suy nghĩ thôi kệ, xem như có sự an bài trước, nó là vậy, bởi vì số kiếp của bạn là vậy. Ta quên rằng, không có đấng vô hình nào an bài cả. Hãy xem vũ trụ này rộng lớn biết bao nhiêu, ai có khả năng an bài mọi thứ trong vũ trụ này, và nếu có người như vậy, tại sao "người đó" không cho cả loài người thấy, biết và nghe theo. Tại sao "người đó" lại che dấu thân phận? Tại sao không phải là một người, mà có quá nhiều "người đó"? Rồi, "người đó" nói bằng ngôn ngữ gì? "Người đó" có hiểu ngôn ngữ của bạn đang nói không? Còn nhiều câu hỏi nữa! 

Thử trả lời, phải chăng đó là do trí tưởng tượng của con người tạo ra, dựa trên vài hiện tượng tự nhiên nào đó đã xảy ra, rồi hư cấu thành câu chuyện, ca ngợi truyền tụng cho đến ngày nay. Bởi vì, nên nhớ rằng, các đấng vô hình đó có mặt và được ca ngợi chừng vài ngàn năm gần chúng ta, trong khi loài người đã có mặt trong vũ trụ này hơn 3 triệu năm rồi.

Tin vào sự an bài còn thể hiện trong cuộc đời qua ví dụ sau. Hai người yêu nhau, một người nói: Nếu tụi mình là của nhau, thì khó có ai chen vô, còn nếu không là của nhau, thì cố níu kéo cũng không được. Câu nói này cho thấy rõ suy nghĩ thôi kệ. Nếu anh là của tôi, tôi có chửi anh, mắng anh, phản bội anh, anh vẫn là của tôi. Thôi thì tôi cứ sống theo ý tôi, anh làm gì, nghĩ gì kệ anh. Ý nghĩ thôi kệ, rồi hành động thiếu cố gắng, phó mặc cho số phận, cho sự an bài, không biết cuộc tình này sẽ về đâu.

Thực chất, sự an bài đến từ những câu chuyện với tình huống éo le, với kết thúc có thể đau thương, có thể có hậu. Những câu chuyện đó không được giải thích bằng những lý lẻ thông thường, và rồi được thổi phồng, kể tới kể lui, làm người nghe tin rằng sự an bài là có thật, trong khi thực chất cuộc đời thực không có nhiều hoàn cảnh như vậy và khả năng xảy ra như vậy là rất thấp. 

Ví dụ, cặp đó yêu nhau, qua bao trắc trở, ngăn cản, vượt qua 9 núi, 10 đèo cuối cùng họ đến với nhau, có thể họ đến với nhau sau cái chết của cả hai như Romeo và Juliet, hoặc như chuyện tình trong Sự Tích Trầu Cau. Người đời kể tới kể lui, vì đó là câu chuyện đẹp, nhưng vô tình, để lại ấn tượng sai, giải thích sai, rằng cái kết của họ như là sự an bài, như số phận, để từ đó tin rằng có sự an bài.

Hãy xem truyện Kiều. Khi đọc Kiều, người ta tin vào số phận, vào sự an bài, đến mức đêm Kiều ra thành bói toán. Bởi vì tâm lý con người thường lẫn lộn, ví dụ, một người nổi tiếng, thì nghĩ rằng người đó giàu có, khỏe mạnh, có năng lực phi thường, làm gì cũng được, thậm chí xem như người đó như thần thánh.

Ai học văn đều biết, một câu truyện hay, khi tác giả cho thêm vào tình tiết eo le, thê thảm, rồi hoá giải để đi đến hồi kết có lý, và cùng với thủ thuật viết lách để tăng cường tính hấp dẫn của câu chuyện. Nhưng khi được ca ngợi, người ta xem nó như tiêu biểu cho cuộc sống thực, là thứ bắt chước để làm theo, hoặc như mẫu mực của sự an bài. Thật là sai lầm, vì những cuộc tình như thế không có thật trong cuộc đời, mà nếu có thật sẽ rất rất ít, và chắc không thể kết thúc đẹp như trong kịch bản.

Cho nên, khi tiếp nhận thông tin, tiếp nhận câu chuyện nên quy chiếu về thế giới thực là vậy. Hãy xem, hàng ngày bạn nghe tin tức. Thường cái gì biến thành tin tức, nó tương đối đặc trưng, và vì vậy, tin xấu thường nhiều hơn tin tốt, bên cạnh đó trong thế giới số ngày nay không thiếu những “kênh tin tức” câu view kiếm tiền. Hậu quả là, nếu bạn không nhận ra thế giới thực, bạn sẽ tìm và thích nghe những thứ mà xác suất, nếu có xảy ra, sẽ rất rất thấp, thậm chí không xảy, bởi tiêu đề vô lý, nhưng giật gân (mà ta gọi là câu view), của nó.

Tôi nói, thậm chí bạn nghe tin tức chính thống, đúng và đã có xảy ra, nhưng hãy xem xét khả năng xảy ra của nó, để tránh hoảng loạn, tránh suy nghĩ tiêu cực, tránh phó mặc cho số phận. Ở Mỹ, tin tức người chết vì súng xảy ra hàng ngày, thậm chí tối ngủ bạn cũng nghe tiếng súng bắn nhau, sáng hôm sau, đọc báo địa phương biết ngay có vụ giết người vừa xảy ra gần nhà bạn. Thực tế, nó xảy ra với xác suất thấp và bạn hãy tin vào trật tự xã hội.

Trong thế giới thực, hãy làm mọi thứ có thể cho nó thành hiện thực và hãy quên đi những thứ, những ảo ảnh, những niềm tin, những cảm giác mà đến với xác suất rất rất thấp. Nhớ đi máy bay, thăm bạn bè, đi chơi khi rảnh rang nhe, đừng sợ.